Το αυτόφωρο έγκλημα αποτελεί έναν απ’ τους γνωστότερους νομικούς όρους που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει ένα έγκλημα που γίνεται αντιληπτό κατά την τέλεση του. Η ελληνική νομοθεσία ορίζει ρητώς το αυτόφωρο έγκλημα στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Σ’ αυτό το άρθρο, θα εξετάσουμε ποιο έγκλημα θεωρείται αυτόφωρο και ποιες είναι οι συνέπειές του.
Ποιο Έγκλημα Χαρακτηρίζεται Αυτόφωρο;
Το αυτόφωρο έγκλημα καθορίζεται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 242 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Σύμφωνα με αυτό, αυτόφωρο είναι το έγκλημα του οποίου ο δράστης καταλαμβάνεται την ώρα που το τελεί ή το έγκλημά του πραγματοποιήθηκε πρόσφατα.
Στο ίδιο άρθρο καθορίζεται επίσης πως τα εγκλήματα που τελούνται από ανηλίκους δεν δικάζονται ως αυτόφωρα. Αντιθέτως, τα εγκλήματα που τελούνται δια του τύπου θεωρούνται πάντοτε αυτόφωρα.
Ποια Είναι τα Χρονικά Όρια του Αυτόφωρου Εγκλήματος
Στο άρθρο 242 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αναφέρεται πως υπάρχει αυτόφωρο έγκλημα όταν ο δράστης καταδιώκεται αμέσως μετά την πράξη ή συλλαμβάνεται σε χρόνο πολύ κοντινό στην αξιόποινη πράξη. Αν περάσει όλη η επόμενη μέρα από την τέλεση της πράξης, τότε δεν μπορεί να υπαχθεί σ’ αυτές τις περιπτώσεις. Ως εκ τούτου, οι νομικοί ερμηνεύουν το νόμο, τονίζοντας πως το χρονικό όριο για το αυτόφωτο έγκλημα είναι μέχρι το πέρας της επόμενης ημέρας.
Συνέπειες του Αυτόφωτου Εγκλήματος
Στην περίπτωση που ένα έγκλημα χαρακτηρισθεί ως αυτόφωρο, τότε υπάρχουν ορισμένες συνέπειες. Πιο συγκεκριμένα, αυτές είναι:
1) Επιτρέπεται η σύλληψη του δράστη χωρίς να έχει εκδοθεί ένταλμα συλλήψεως εκ των προτέρων, όπως ορίζεται από το άρθρο 5 του Συντάγματος.
2) Στα αυτόφωρα κακουργήματα και πλημμελήματα, η σύλληψη του δράστη μπορεί να πραγματοποιηθεί από ένα αστυνομικό όργανο, έναν προανακριτικό υπάλληλο, καθώς και από οποιονδήποτε πολίτη.
3) Ο εισαγγελέας, ο ανακριτής, ο ειρηνοδίκης και ο πταισματοδίκης έχουν το δικαίωμα νυχτερινής έρευνας σε κατοικία όταν κάποιος έχει συλληφθεί επ’ αυτοφώρω να διαπράττει μέσα στην κατοικία κακούργημα ή πλημμέλημα, σύμφωνα με το άρθρο 256 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
4) Οι ανακριτικοί υπάλληλοι είναι υποχρεωμένοι να προχωρήσουν σε προανακριτικές ενέργειες για να βεβαιωθεί η πράξη και να ανακαλυφθεί ο δράστης, ακόμα κι όταν δεν υπάρχει προηγούμενη παραγγελία του εισαγγελέα, όπως ορίζεται στο άρθρο 245 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Τι Επακολουθεί το Αυτόφωρο Έγκλημα
Στην περίπτωση αυτόφωρου κακουργήματος ή πλημμελήματος, οι ανακριτικοί υπάλληλοι προχωρούν την προανακριτική διαδικασία χωρίς την παραγγελία του εισαγγελέα. Στην πορεία, όμως, ειδοποιούν τον εισαγγελέα με το ταχύτερο μέσο και του υποβάλλουν τις εκθέσεις που συνέταξαν. Έπειτα, ο εισαγγελέας μπορεί να προβεί στις εξής ενέργειες, όπως ορίζονται στο άρθρο 43 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας:
- Κινεί την ποινική δίωξη, παραγγέλλοντας ανάκριση ή εισάγοντας την υπόθεση με απευθείας κλήση του κατηγορουμένου στο ακροατήριο. Ακόμα, μπορεί να διαβιβάσει τη δικογραφία στον εισαγγελέα εφετών.
- Στα κακουργήματα ή πλημμελήματα αρμοδιότητας τριμελούς πλημμελειοδικείου, θα κινήσει την ποινική δίωξη μόνο εφόσον έχουν ενεργηθεί προκαταρκτική εξέταση ή αυτεπάγγελτη προανάκριση, σύμφωνα με το άρθρο 245 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
- Αν έχει διενεργηθεί προκαταρκτική εξέταση ή αυτεπάγγελτη προανάκριση και ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών κρίνει ότι δεν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για να κινηθεί η ποινική δίωξη, θέτει την υπόθεση στο αρχείο. Την ίδια στιγμή υποβάλλει τη δικογραφία στον εισαγγελέα εφετών και αναφέρει τους λόγους για τους οποίους δεν άσκησε ποινική δίωξη.
Το αυτόφωρο έγκλημα είναι σοβαρό και απαιτεί την άμεση αντίδραση του δικηγόρου του δράστη. Επικοινωνήστε με την ομάδα των νομικών μας για την περίπτωσή σας.