Η κληρονομιά είναι μια σημαντική νομική διαδικασία, μέσω της οποίας μεταβιβάζεται η περιουσία του θανόντος στους κληρονόμους του. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή δεν είναι πάντα τόσο απλή όσο φαίνεται. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις συνοδεύεται από σημαντικές νομικές και οικονομικές συνέπειες, τις οποίες θα πρέπει να γνωρίζετε για τη σωστή τακτοποίηση των κληρονομικών.
Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τις βασικές έννοιες της αποδοχής και της αποποίησης κληρονομιάς, καθώς και τα σημεία που πρέπει να προσέξετε.
Τι είναι η Αποδοχή Κληρονομιάς;
Η αποδοχή κληρονομιάς είναι η νομική πράξη με την οποία ο κληρονόμος αποδέχεται τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από την κληρονομιά. Στην ουσία, αυτό σημαίνει ότι ο κληρονόμος δεν αποδέχεται μόνο την περιουσία του θανόντος, αλλά και τα χρέη που έχει αφήσει. Η αποδοχή κληρονομιάς πραγματοποιείται συνήθως ρητά με την υπογραφή ενός σχετικού νομικού εγγράφου. Επιπλέον, μπορεί να γίνει και σιωπηρά, μέσω ενεργειών που υποδηλώνουν τη βούληση του κληρονόμου να αποδεχτεί την κληρονομιά.
Τι είναι η Αποποίηση Κληρονομιάς;
Η αποποίηση κληρονομιάς είναι η νομική πράξη με την οποία ο κληρονόμος αρνείται την κληρονομιά. Με την αποποίηση δηλαδή, ο κληρονόμος αποποιείται τόσο τα περιουσιακά στοιχεία όσο και τα χρέη του θανόντος. Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως η αποποίηση γίνεται για το σύνολο της κληρονομιάς, κι όχι για ένα μόνο μέρος της.
Βασικά Σημεία που Πρέπει να Προσέξετε
Μερικά στοιχεία που πρέπει να προσέξετε πριν προχωρήσετε σε αποδοχή ή αποποίηση της κληρονομιάς είναι τα εξής:
- Έλεγχος Χρεών: Πριν αποφασίσετε να αποδεχτείτε την κληρονομιά, πρέπει να ελέγξετε αν ο θανών είχε χρέη. Η αποδοχή κληρονομιάς σημαίνει ότι θα αναλάβετε και τα χρέη του, κάτι που μπορεί να σας επιβαρύνει.
- Προθεσμίες: Η αποποίηση κληρονομιάς πρέπει να γίνει εντός της νόμιμης προθεσμίας των τεσσάρων μηνών, όπως ορίζεται από το άρθρο 1847 του Αστικού Κώδικα. Αν δεν αποποιηθείτε εντός αυτής της προθεσμίας, θεωρείστε ότι έχετε αποδεχτεί την κληρονομιά με ό,τι αυτή περιλαμβάνει.
- Ρητή, Σιωπηρή ή Πλασματική Αποδοχή: Η αποδοχή μπορεί να γίνει ρητά, σιωπηρά ή πλασματικά. Ρητή αποδοχή γίνεται με την υπογραφή του σχετικού εγγράφου, ενώ σιωπηρή αποδοχή γίνεται μέσω πράξεων, όπως η διαχείριση της κληρονομιαίας περιουσίας. Η πλασματική αποδοχή πραγματοποιείται με το πέρας της προθεσμίας για την αποποίηση της κληρονομιάς.
- Φορολογικές Υποχρεώσεις: Η αποδοχή κληρονομιάς συνεπάγεται και φορολογικές υποχρεώσεις. Σύμφωνα με το νόμο 5036/2023, ο κληρονόμος έχει υποχρέωση να υποβάλει δήλωση φόρου κληρονομιάς έως και 9 μήνες μετά τον θάνατο του κληρονομούμενου στην περίπτωση που δεν υπάρχει διαθήκη. Στην περίπτωση που υπάρχει όμως, η προθεσμία γίνεται μέχρι και 9 μήνες μετά τη δημοσίευση της διαθήκης.
- Διαδοχικές Αποποιήσεις: Αν αποποιηθείτε την κληρονομιά, αυτή θα μεταβιβαστεί στους επόμενους κληρονόμους κατά σειρά διαδοχής. Στην περίπτωση που και αυτοί την αποποιηθούν, η διαδικασία θα συνεχιστεί μέχρι να βρεθεί κληρονόμος που θα την αποδεχτεί.
- Προβλήματα Συγκληρονόμων: Όταν υπάρχουν πολλοί κληρονόμοι, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι υπάρχει συμφωνία μεταξύ σας σχετικά με την αποδοχή ή αποποίηση της κληρονομιάς. Συχνά, οι διαφωνίες μεταξύ των συγκληρονόμων καταλήγουν σε δικαστικές διαμάχες.
Η αποδοχή και αποποίηση κληρονομιάς είναι σημαντικές νομικές πράξεις που απαιτούν προσοχή, σωστή πληροφόρηση και καίριους χειρισμούς. Η κατανόηση των διαδικασιών και των συνεπειών αυτών των διαδικασιών θα σας βοηθήσει να λάβετε την καλύτερη απόφαση για την οικονομική σας κατάσταση και την κληρονομιαία περιουσία. Επικοινωνήστε με το δικηγορικό μας γραφείο για να μάθετε τι πρέπει να κάνετε.