Η αδικοπραξία αποτελεί μία από τις θεμελιώδεις έννοιες του Αστικού Δικαίου, η οποία ορίζεται στο άρθρο 914 ΑΚ. Αυτός ο νομικός όρος αναφέρεται στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ένα άτομο προκαλεί παράνομα και υπαίτια ζημιά σε κάποιο άλλο, με αποτέλεσμα να προκύπτει υποχρέωση αποζημίωσης για την αποκατάσταση της ζημιάς.
Σ’ αυτό το άρθρο, θα εξηγήσουμε την έννοια της αδικοπραξίας και θα εξετάσουμε τις προϋποθέσεις καθιέρωσής της.
Ορισμός της Αδικοπραξίας
Η αδικοπραξία ορίζεται ως η παράνομη και υπαίτια ενέργεια κάποιου προσώπου που προκαλεί ζημιά σε ένα άλλο πρόσωπο. Πιο συγκεκριμένα, το άρθρο 914 αναφέρει πως «όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει». Έτσι, όπως προκύπτει απ’ τον νόμο, το άτομο που υφίσταται τη ζημιά μπορεί να απαιτήσει αποζημίωση από τον υπαίτιο.
Η αλήθεια είναι πως η έννοια της αδικοπραξίας είναι ευρύτατη και επιδέχεται έναν μεγάλο αριθμό ερμηνειών. Εντούτοις, ερμηνεύοντας το άρθρο του Αστικού Κώδικα, μπορούμε να υποστηρίξουμε πως περιλαμβάνει τόσο πράξεις που προκαλούν άμεση ζημιά όσο και παραλείψεις που τελικά καταλήγουν να βλάψουν κάποιο άλλο άτομο.
Προϋποθέσεις για την Καθιέρωση της Αδικοπραξίας
Για να αναγνωρίσει ο νόμος μια ενέργεια ή παράλειψη ως αδικοπραξία και να θεμελιώσει το δικαίωμα αποζημίωσης, πρέπει να πληρούνται ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Αυτές είναι οι εξής:
#1 Ανθρώπινη Συμπεριφορά
Η πρώτη και βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ανθρώπινης συμπεριφοράς, δηλαδή πράξης ή παράλειψης ενός φυσικού ή νομικού προσώπου. Η συμπεριφορά αυτή μπορεί να είναι είτε θετική (ενέργεια) είτε αρνητική (παράλειψη) και πρέπει να προέρχεται από κάποιον που δύναται να φέρει νομική ευθύνη.
#2 Παράνομη Ενέργεια
Η ενέργεια πρέπει να είναι παράνομη, δηλαδή να έρχεται σε αντίθεση με τον νόμο ή τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από τους γενικούς κανόνες δικαίου και ηθικής. Η παράνομη συμπεριφορά μπορεί να λάβει χώρα είτε με δράση είτε με παράλειψη μιας συγκεκριμένης υποχρέωσης που έχει το άτομο έναντι τρίτων.
#3 Υπαιτιότητα
Απαραίτητο στοιχείο της αδικοπραξίας είναι η υπαιτιότητα του δράστη, η οποία σημαίνει ότι αυτός είχε πρόθεση ή αμέλεια κατά την τέλεση της παράνομης πράξης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπαιτιότητα αποτελεί κεντρικό στοιχείο για την αναγνώριση της ευθύνης από τα δικαστήρια.
#4 Ζημιά
Μια ακόμα κρίσιμη προϋπόθεση για την καθιέρωση αδικοπραξίας είναι η ζημιά που υπέστη το θιγόμενο άτομο. Η ζημιά μπορεί να είναι είτε υλική είτε ηθική, αρκεί να είναι σαφής και αποδεδειγμένη. Για παράδειγμα, η υλική ζημιά μπορεί να έχει τη μορφή οικονομικών απωλειών, ενώ η ηθική ζημιά μπορεί να αφορά στην ψυχική οδύνη ή την προσβολή προσωπικότητας. Σε κάθε περίπτωση, χωρίς την ύπαρξη ζημιάς, δεν μπορεί να υπάρξει αξίωση αποζημίωσης.
#5 Αιτιώδης Σύνδεσμος
Τέλος, πρέπει να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος ανάμεσα στην παράνομη πράξη και τη ζημιά που υπέστη το άτομο. Αυτό σημαίνει πως η ζημιά πρέπει να προκύπτει άμεσα από την πράξη ή την παράλειψη του δράστη.
Η έννοια της αδικοπραξίας αποτελεί ένα θεμελιώδες στοιχείο του Αστικού Δικαίου και αποτελεί τη βάση για πολλές υποθέσεις που υπάγονται στη δικαιοδοσία του συγκεκριμένου τομέα. Ελάτε σ’ επικοινωνία με το δικηγορικό γραφείο μας για κάθε υπόθεση που έχετε για να μελετήσουμε την περίπτωσή σας και τη δυνατότητα αξίωσης αποζημίωσης για τη βλάβη που έχετε υποστεί.